Toekomst zonder littekens

Mijn naam is Bashier, ik kom uit Togo naast Ghana. Ik woon hier sinds 1991 in Nederland. Mensen vroegen mij, je bent een man. Waarom zit je hier met dit onderwerp, meisjesbesnijdenis?

Ik was er voorstander van, van meisjesbesnijdenis. Waar ik geboren ben, was het gewoon normaal. Meisjes moeten besneden worden. Mijn zussen, mijn moeder, allemaal zijn besneden. Voordat je gaat trouwen, komt de familie. En ze gaan misschien een week bij haar wonen en na een week of twee dan komen ze terug, klaar om te trouwen. Mijn zus was zo bang. En door mij… want ik heb haar gebracht. Toen is zij besneden. En na een paar weken… want, ze is overleden.

En nou weet ik, dat toen ik naar Nederland kwam, en door cursus over meisjesbesnijdenis, weet ik oh ja… en daardoor is ze overleden. Toen wilde ik echt andere meisjes helpen, om dat te stoppen. In plaats van voorstander, ben ik nu echt tegenstander, tegen meisjesbesnijdenis. Ik praat met de papa’s, ik praat met mijn vrienden,normaal als ik over dit onderwerp praat zie je bij mij de emoties komen. Ik heb mijn zus pijn gedaan, ja. Er waren complicaties en daardoor is zij overleden, en daar ben ik verantwoordelijk voor.

Dat gevoel heb ik nu. En dat wil ik echt voorkomen, dat andere meisjes dit ook gaan meemaken. Want dat verhaal moet ik aan ieder vertellen. Op dit moment is het verboden in ons land. Maar mensen doen wel, maar je kan het ook blijven doen. Als je wordt betrapt dan hebben je een probleem.

Ik ben hier in Nederland en ik ben voorlichter, ik doe voorlichting en huiskamergesprekken en dan meestal aan de mannen. Mannen hebben meestal gewoon… die mogen beslissen hier. Dus ik probeer mannen ook te overtuigen, dat het in Nederland niet mag. Probeer echt je zus of je dochter te beschermen. Dat is mijn werk nu. En Ik ben blij dat ik dat werk doe. Ik vind dat Mensen moeten weten dat iedereen recht heeft op zijn lichaam. Je mag niet over iemands lichaam beslissen. Je moet iedereen gewoon zo houden zoals God het heeft gedaan. Jullie gebruiken je macht om dit te doen, en dat wilt Allah niet. En het staat nergens in de Koran, het is gewoon een cultuur. Het is gewoon… niet doen! Want ik was ook zo, ik had ook geen kennis van meisjesbesnijdenis. Maar ik heb dat nu, en dan moet ik het alleen ook aan mensen geven. En ze willen het nu weten, dus dan moeten we het ook leren. Ja. Je moet de kennis die die je hebt een beetje delen. En deze kennis, de hele wereld moet het weten, ja.

Ik ben Almaz, ik ben 50 jaar. Ik kom uit Eritrea maar ik ben opgegroeid in Soedan. Ik ben eigenlijk 15 jaar geleden begonnen als sleutelpersoon en ik geef informatie voor vrouwen die bij het azc zitten. Ze hebben mij nodig om direcht in die een gesprek, die informatie te geven. Omdat het taboe is.

Ik ben zelf ook besneden, dat wil ik ook niet voor mijn kinderen. Stilstaan, pijn, zonder toestemming van jou. Jij bent klein, een baby. Jij wist helemaal niks. Ik wist niets van kindermishandeling. Bij ons is het als traditie, gewoon het begint vanaf de eerste week na de geboorte. Ik wist het niet, het is normaal dacht ik. Omdat alle meisjes moeten besneden worden. Maar toen kwam ik in Nederland, daar begon de pijn naar boven te komen. En nadenken hé… ze hebben bij mij dat gedaan. Het is traditie.

Mijn middelste dochter van 16 jaar kreeg een opdracht van school, om over meisjesbesnijdenis te schrijven. Echt waar? Kom maar, dan ga ik jou het vertellen. Mama is ook besneden. Nu ben ik sleutelpersoon, ik geef voorlichting op school met vrouwen. Overal waar Mama komt zegt ze dit moet stoppen. Dit mag niet nog een keer gebeuren. Ze zijn heel trots op mama, het is gewoon heel belangrijk om over jouw lichaam zelf te bepalen. Ik heb niet zelf gekozen om dat bij mij te doen.

Waarom doen ze dat? Het is niet traditie, traditie hebben de mensen zelf gemaakt. Het staat niet in de grondwet. Het staat hier, het zit in jouw hersenen. Het is nu wel ook verboden in Eritrea, in Sudan. Maar ze doen het wel nog steeds.

Ik weet van een vrouw die is naar Sudan gegaan. Door haar oma, is dat meisje toen besneden. Ze zei zonder iets te weten, heeft mijn schoonmoeder dat gedaan… stiekem.

Je mag niets zeggen he, je krijgt goud als een beloning. Maar terug in Nederland mag je niet over dat onderwerp praten. Daarom gaan we nu overal op scholen voor de zomervakantie gaan we verklaring van meisjesbesnijdenis tonen en ze gaan erop letten.

Ik heb een Somalische buurvrouw boven mij. De volgende zomervakantie zegt zij, ik ga naar Somalië maar ze is niet meer teruggekomen. Die kinderen zijn er niet meer, die vrouw ook niet. Ze zijn naar Somalië gegaan, daar zijn die twee meisjes besneden maar ze durfde niet naar Nederland terug te komen. Jouw ouders bepalen over jou.

Ze zeggen dat het niet bestaat, maar ze doen het wel onder het dak, onder de radar. De man speelt een hele grote rol.

Ook vooral type III, die helemaal… het is.. ze maken voor mannen plezier. Maakt niet uit.. heel veel pijn, of niet. Je hebt niet gekozen om dat bij jou te doen, maar we moeten het accepteren. Maar we moeten wel naar buiten vertellen… Dat het moet stoppen, het is gewoon kindermishandeling. Dat is het. Bij mij, ben ik vanaf die dag mijn verhaal gaan vertellen, mijn ervaring, mijn pijn. Ik voel, het is die dag dat ik ben geboren.

Ik ben Eva Schipper, ik ben jeugdarts. Ik werk op een consulatiebureau en ik zie ouders met kinderen in de leeftijd van 0 t/m 10 jaar. En mijn aandachtsgebied is meisjesbesnijdenis, VGV. Een jaar of 10 geleden werd het in Nederland een belangrijk onderwerp. Toen werden we bijgeschoold en dat was denk ik een van de eerste momenten dat ik ermee in aanraking kwam.

Simpel gezegd betekend het dat we met ouders en jongeren het gesprek aangaan over meisjesbesnijdenis. Wat de nadelen zijn, zodat mensen steeds meer bewust ervan worden. Weten dat het schadelijk kan zijn, en dat het in Nederland verboden is.

Als een kindje geboren is, dan meteen is het al eigenlijk een gespreksonderwerp. Meisjesbesnijdenis. En uiteindelijk willen we natuurlijk weten of ze al plannen hebben voor hun dochter. Dus het voorkomen van meisjesbesnijdenis op den duur, maar ook als wij horen dat moeders zelf besneden zijn, om ze dan ook door te verwijzen naar goede hulp.

Nou, wat op mij wel heel veel indruk heeft gemaakt is dat ik op een gegeven moment lichamelijk onderzoek deed bij een meisje afkomstig uit Sudan. En toen bleek ze besneden te zijn. Toen bleek dat voordat ze naar Nederland was gekomen de oma de besnijdenis in gang had gezet. Tegen de wil van de ouders in.

De ouders waren daar ook nog heel erg verdrietig over. Ze was iets van anderhalf jaar toen het gebeurde. Ik schat ook in dat als de informatie erover krijgen dat het een gewoonte is die ze kunnen veranderen. Dus ik ben eigenlijk wel hoopvol. En ik wil daar wel aan meewerken. Een soort uitroeien van meisjesbesnijdenis. Mijn taak is ook om de andere medewerker om die bij te scholen. Omdat het toch een soort taboe is.

Het heeft te maken met seksualiteit waar mensen gewoon moeilijker over praten. Een paar weken geleden had ik een gesprek met ouders. Zij waren van plan om hun dochtertje van anderhalf voor een paar weken naar oma te brengen in Senegal. En bij de familie van die oma is meisjesbesnijdenis ook een traditie. Wij zagen daar toch een beetje een risico in van nou, als dat kindje in haar eentje naar oma gaat…

Ja, wat voor plannen heeft die oma? Toen zei uiteindelijk, zei die moeder op het einde van het gesprek: “ja ik ben wel ontroerd. Dat jullie zoveel moeite doen voor de gezondheid van mijn dochter. En toen dacht ik ja, nou dan is het toch wel heel mooi om dat gesprek te hebben gevoerd. Dus eigenlijk als een besneden vrouw hersteld wordt, als ze dat verspreidt is dat eigenlijk de beste reclame. Meisjesbesnijdenis, laten we er gewoon over praten.

Mijn naam is wendela kolkman, ik werk als gynaecoloog in het HagaZiekenhuis sinds 2011. Ja, ik word dit jaar 50 en nadat ik mijn opleiding heb afgerond tot gynaecoloog ben ik HagaZiekenhuis gaan werken. Ik ben met VGV in aanraking gekomen via mijn oud collega Paulien Ottenvanger, zij was gynaecoloog in het ziekenhuis en toen ze met pensioen ging bedacht zij dat dit een goede taak was voor mij om over te nemen.

Toen ik het nazorgspreekuur ben gaan doen ben ik me veel meer in het onderwerp verdiepen en ben ik tot de conclusie gekomen dat je een heleboel kan betekenen voor meisjes en voor vrouwen. En dat het mij een completere dokter heeft gemaakt dit onderdeel van de zorg. Elke vrouw of meisje dat ik zie op mijn spreekuur, dat besneden is, maakt indruk op mij. Met hun eigen verhaal…

En niet alleen de verminking zelf om te zien, want dat kan erg indrukwekkend zijn. Als zorgverlener om daarmee geconfronteerd te worden. Maar juist het verhaal van de vrouw of het meisje en het levenslange trauma dat ze met zich meedragen. En ik ben onder de indruk van de vrouwen dat ze erover kunnen vertellen. Het mij willen vertellen…

Dat ze mij voldoende vertrouwen om hun hele verhaal te doen. En dat ik samen op zoek ga met ze hoe ik ze zo goed mogelijk kan helpen. Ik denk dat het ontzettend belangrijk is dat zorgverleners weten van verminking, en dat we dan ook gericht vragen naar…

Bent u besneden? Het is aan ons om daarachter te komen. Preventie is een ontzettend belangrijk onderdeel van het werk. Voorkomen is beter dan het genezen. Als een vrouw komt bevallen bij ons en ze krijgt een dochter gaan we in gesprek met de vrouw en de man. En afhankelijk van de situatie ga je uitleggen dat het in Nederland tegen de wet is. Dat het strafbaar is. Dat het gezien wordt als kindermishandeling. Daar kunnen we natuurlijk hele goede preventie doen. Door uitleg te geven aan de ouders. Want de druk vanuit de familie en het geboorteland is enorm. Het lastige is, dat… Het is hun cultuur.

Vanaf jongs af aan hebben zij geleerd en zijn zij ermee opgegroeid dat het normaal is. Vaak als ik hierover vertel of als ik de jonge dokters in opleiding hier onderwijs geef over VGV. Dan denk ik heel vaak aan een patiënt die bij me kwam. Een vrouw van 35. Ik meen dat ze uit Somalië kwam. In het gesprek voor dat ik haar ging onderzoeken, vertelde ze dat ze besneden was. Dat ze geen partner had, dat ze geen kinderen had. Dat ze nu eindelijk wel eens wilde weten hoe haar besnijden is eruit zag. Wat voor type besnijdenis en wat dat voor haar zou betekenen. En ik heb haar met een spiegeltje mee laten kijken, wat heel indrukwekkend was voor haar. Want dat had ze eerder nog nooit gedaan. Ze had nog nooit naar zichzelf gekeken.

In het gesprek daarna legde ik haar uit dat seksueel contact goed mogelijk was voor haar. Dat zwanger worden goed mogelijk was voor haar, en bevallen ook. Zij dacht dat dat niet kon omdat zij verminkt was. Dus gunde ze zichzelf ook geen liefde, of seksualiteit met een partner. En toen kwam ze terug, en toen zei ze tegen me…

U heeft mijn leven verandert. Een jaar later komt ze weer op mijn spreekuur, hoogzwanger. Met haar partner. Haar eerste partner die ze in haar leven had. Toen kwam ze bij me en ze zei… Ik wil het nog een keer van u horen dokter, kan ik echt normaal bevallen. Ik zei, je hebt een goede kans op een natuurlijke bevalling. Een paar weken later kreeg ik het geboortekaartje. En ik vind het heel bijzonder dat ik, door te luisteren… Samen op zoek gaan naar wat deze vrouwen en dit meisje nodig hebben.. en dat ik dan kan kijken of ik daarbij kan helpen. Ik denk dat we… dat de zorgverlening er te weinig van weet. En daar zet ik me voor in. En ik denk dus dat als we op die manier ook echt samen kunnen werken met elkaar, dat we dan echt wat kunnen betekenen voor deze vrouwen. Ik kan de besnijdenis niet ongedaan maken. Als ik dat zou kunnen zou ik dat direct doen. Maar wat ze is afgenomen is definitief, ze leven met littekens, niet alleen van buiten maar ook van binnen. En als ik op mijn vakgebied een klein stukje kan helpen dan doe ik dat ontzettend graag en is dat een enorm dankbare taak

Ik ben Marissa Abdulghani, en ik doe het nazorgspreekuur voor besneden vrouwen in het  Haga Ziekenhuis sinds 2012. Ik kom zelf uit Somalië. Je ziet wel dat vrouwen echt wat hebben meegemaakt vanuit VGV. En je ziet ook dat ze echt klachten hebben, en niet snel gaan naar een huisarts.

En met zo’n laagdrempelig spreekuur is het ook voor de vrouwen wat makkelijker. De situatie die bij is bijgebleven vanuit VGV is het verhaal wat ze hebben meegemaakt, wat ze zo aan je vertellen. En dat ze toch wel emotioneel zijn. En dat ze ook kwaad zijn, dat wat hun is aangedaan dat dat echt niet goed is. 

Ik heb wel een voorbeeld, van een vrouw uit Sierra Leone, die kwam bij mij op spreekuur. Die was ook zwanger, en die had ook heel veel klachten. En toen vertelde ze ook, dat ze wel besneden is. En dat haar zusjes, dat ze wel heeft gezien dat ze ook voor haar ogen besneden zijn. Zij ging zo hard huilen, van dat wat ze mij hebben aangedaan, dat is niet ok. Dit is heeft gewoon, mijn leven kapot gemaakt. Het zit echt diep. Het is een schade die ze hebben overgehouden aan de VGV en die dragen ze hun hele leven mee zeg maar. Vrouwen die VGV hebben ondergaan, ik zeg altijd.. ze hebben een rugzak. 

Meisjesbesnijdenis is schade brengen aan zo’n vrouw. Die kan je niet herstellen. Je kan er wel iets aan doen, maar het is niet dat je het 100% kan herstellen. Maar ik kijk echt per klacht, waar kan ik haar naar doorverwijzen. En ik begeleid de vrouwen tot ze uitbehandeld zijn. Je moet ook werken vanuit je liefde. Wat ze hebben meegemaakt is  niet iets makkelijks, het is wel heftig. Maar je moet wel voor die vrouwen er staan. Kijk, als ze bij mijn intake gesprek zijn, zie ik vaak dat ze…

Je moet heel veel uitleg gaan  geven.   Het is niet alleen dat je de klachten beschrijft, maar ook een stukje preventie. Vrouwen kennen het lichaam niet, ze leggen de link niet… 
Dat je ook dingen meegeeft zeg maar. Kijk, als ze een dochter krijgen en denken van, oh… dit is niet goed.. Kijk informatie, is echt nummero 1. En ook een stukje nazorg ook daarbij zeg maar. Mijn motivatie is echt, ik wil die vrouwen helpen. Ik kan niet 100% iets herstellen, maar ik wil wel de vrouwen helpen dat ze niet met de klachten rond gaan lopen. Je doet wel je werk, maar je krijgt wel iets terug. Als je ziet dat de vrouwen dankbaar zijn, dan denk ik oh ja… 

We hebben het goed gedaan. Ik hoop dat dit wordt gestopt. Dat hoop ik uit mijn hart. Dit is niet nodig, waarom doe jij dat.  

Ik ben Chardé Coffy-Daal. Ik ben 34 jaar oud en moeder van 3 kinderen. Waarvan 2 biologische dochters en een bonuszoon. Mijn land van herkomst is Curaçao. Ik ben al 3 jaar van beroep gezinscoach. Ja, het is gewoon fijn om iets voor een ander te kunnen betekenen en hun in hun kwetsbare periode te kunnen helpen. Nou, 5 jaar geleden toen verhuisde mijn beste vriendin, die emigreerde terug naar Curaçao. En zij speelde de rol die ik nu speel binnen de interactieve voorstelling Hechting. En dus vroeg ze aan mij of ik haar rol wou overnemen. En zo ben ik erin gerold.

Hechting is een interactieve voorstelling. Het is het verhaal van 3 vrouwen, 3 verschillende generaties. En het zijn waargebeurde verhalen. Ik ben daarin de actrice, dus het is niet mijn eigen verhaal. Maar ik speel wel het verhaal van mijn medespeler. Nou, ik begon dus 5 jaar geleden met deze voorstelling. En ik was toen net bevallen van mijn eerste dochter. En ik weet nog, het was tijdens corona. Dus we hadden een zoommeeting om mijzelf voor te stellen. De andere medespelers gingen een beetje achtergrond vertellen over het hele onderwerp überhaupt… En ik was aan het huilen..

Ik kon niet stoppen. Ik had mijn dochter in mijn handen. En ik kon me niet voorstellen dat ik haar zoiets over 5 jaar, nu dus, zou moeten aandoen. Ik kan het me nog echt tot de dag van gisteren herinneren. Dat had zo’n grote impact op mij dat ik er echt iets voor wil doen. Je hebt wel altijd in je achterhoofd, hier zou iemand tussen kunnen zitten die dat daadwerkelijk ook mee heeft gemaakt. En dat wetende, doet het me al pijn.

Dus ik denk gewoon, vooral die bewustwording al bij mensen. Dat ze dan kunnen inzien van, wow… oké. Hier moet echt mee gestopt worden. Wat ik aan mijn eigen kinderen zou willen meegeven omtrent meisjesbesnijdenis?

Wel wil ik ze meegeven… kijk het is een heel divers land. Dus het klinkt voor ons als een heel ver van mijn bed show. Maar het kan zo je vriendinnetje uit de klas zijn, je buurmeisje, ja let daar op. Je weet niet wie je tegenkomt in de toekomst die het meegemaakt zou kunnen hebben. Wees gewoon alert, en help iemand anders. Ja.

Dit is ook een stukje van mensen ervan bewust maken. En dat is voor mij het belangrijkst. Als je ervan weet, hoe klein het ook is. Zou je er wel je steentje aan kunnen bijdragen. Wat ik denk dat er nodig is om meisjesbesnijdenis te bestrijden.. het is niet onmogelijk om er iets aan te doen, wees je daarvan bewust. Van… je kan er iets aan laten doen. En het is misschien een lange weg, maar het is niet onmogelijk om het te herstellen.

Ik ben Amal uit Egypte, moeder van 4 kinderen. Ik ben naar Nederland gekomen in 2000 en ik ben hier ook getrouwd. Na 4 tot 4 jaar keerde ik terug met mijn kinderen, en ik heb daar ook een baby gekregen. Daarna besloot ik weer terug te verhuizen naar Nederland. En nu wonen we hier al 8 jaar. Ik ben lid geworden van de GGD en samen met hen heb ik veel geleerd over het thema gezinsbescherming, kinderbescherming, bescherming van jongeren. Omdat het problemen zijn die ons leven echt raken.

Ik deed ook op een gegeven moment mee aan een cursus met Pharos. Ik vroeg hun hoe het kan zijn dat dit gebeurt. Vooral omdat ik kom uit een gemeenschap waar dit ook gebeurt. Wat mij het meest heeft beïnvloed aan het werk wat ik doe, wat te maken heeft met meisjesbesnijdenis, of VGV. Is het feit dat ik in Nederland vrijuit, en zonder barrières kan spreken. Hoewel het onderwerp in mijn land erg gevoelig ligt en veel wordt beoefend. Is het al wel verboden. Maar helaas gebeurt het nog steeds geheim.

Maar wat ik nu ga zeggen gaat niet om het verbod. Het probleem zit in de gedachte en dat de gedachten en ideeën van mensen niet veranderd zijn. Ik heb veel mensen ontmoet die dit is overkomen. Ik begrijp het probleem heel goed. In elke fase van haar leven dus. Het raakt haar niet alleen op het moment dat het gebeurt, of wanneer het haar overkomt. Maar het zal voor de rest van haar leven bij haar zijn. De rest van haar leven.

Die bovenstaande dingen gebeuren allemaal bij het meisje maar ze kan helaas niet in alle vrijheid tegen haar familie uiten hoe ze zich voelt. Sommige landen baseren zich op het feit dat dit in de Koran staat en in de Hadith staat. Maar dit is helemaal niet het geval. Maar ik kan zien en ik kan ook merken dat men niet geeft om de wetten, de opvatting van dat het moet zit nog steeds in hun hoofd. Maar het is niet normaal om te denken dat een 10-jarig meisje dit proces moet meemaken. In veel arme landen is de man vaak meestal ver weg van de echtgenoot. 1 jaar, 2 jaar, 3 jaar, het is allemaal heel normaal. Als de vrouw dus is besneden dan gelooft hij dat zij dan geen lust heeft en dat zij niet bevredigd kan worden.

Op die manier zou een vrouw dus een lange tijd kunnen volhouden zonder haar man, zonder de man seksueel nodig te hebben. Dit is medisch gezien incorrect omdat de lust van de vrouw niet op die plek zit, maar meer in haar hoofd. Deze ingreep heeft dus zodanig een slechte invloed op het psychologische welzijn van een vrouw.

De vrouw leeft dus alleen als moeder voor haar kinderen. Maar haar seksuele behoeftes, of haar normale natuurlijke behoeftes en het instinct waar ze dus mee geboren is…

Waarmee God ons allemaal geschapen heeft, daar wordt niet over gesproken. Wie geeft mensen een reden om een meisje van 10 jaar oud zoveel pijn te doen en haar op die manier te schaden. In mijn cultuur verzamelen ze de dochter van de familie ongeveer rond de 9 jaar à 10 jaar, 8 jaar… En dan gaan ze gewoon allemaal achter elkaar. En ze weten niet wat er gebeurt. Maar niemand gaat het aan hun uitleggen natuurlijk.

De hoeveelheid pijn en de brute manier… ja… waarop dit wordt aangericht is verwoestend. Ik zou het geweldig hebben gevonden als wij toen dezelfde kansen konden krijgen als hier in Nederland. Nou in mijn land, Egypte, is het een taboe om hierover te praten. Ik probeer zoveel mogelijk vrouwenbijeenkomsten te organiseren om bij te dragen aan het stoppen van VGV. Vooral aan mensen die uit landen komen met een lange geschiedenis. Zodat ze zich bewust zijn van de schade die ze kunnen oplopen en dat ook kunnen begrijpen. Maar nu vooral in dit tijdperk met social media kan VGV vooral een slechte invloed hebben op de band tussen een moeder en dochter. Ze kan zich verraden voelen door wat een moeder heeft gedaan. En dit zal de relatie erg schaden. Deze nieuwe generaties zullen hun moeders niet vergeven voor hun zwakte en voor het feit dat hun moeders hun niet kunnen beschermen. Dit is dus een kwestie die voor de rest van je leven effect heeft…. En dat wil ik dus benadrukken aan de moeders.

Ik wil ervoor zorgen dat iedereen dit bericht kan horen. Ik blijf wensen dat we elke vrouw overal kunnen bereiken. Dus dat zij voor haarzelf een rode lijn kan tekenen waar niemand overheen kan. Dat is waar ik over droom.

Ik ben Bayadir. Ik studeer rechten, ik kom oorspronkelijk uit Sudan. Maar ik ben geboren en getogen in Nederland. Ik ben dus één van de Replace jongeren, we zijn dus mediators. En Replace is onderdeel van de GGD.

We zijn zeg maar opgeleid om het onderwerp VGV of vrouwenbesnijdenis bespreekbaar te maken onder jongeren. Nou, de eerste keer dat ik in aanraking was gekomen met VGV was toen ik op vakantie was in Sudan. Ik weet niet precies meer hoe we op dit onderwerp kwamen maar ik was met een familievriendin aan het praten en ik gaf gewoon toe dat ik niet besneden was. En zij zei, weet je wel dat je naar de hel gaat? En toen dacht ik echt van… oh.. nou, ik ga dus naar de hel. En ik was gewoon heel…. Ja. Hoe zeg je dat, verbijsterd eigenlijk. Want ik dacht van, waarom zou ik naar de hel gaan. Ik was natuurlijk bang, ik ging het gelijk aan mijn moeder vragen.

En zij zei van, nee… Dit is gewoon een ouderwetse manier van nadenken. Dat is niet hoe het zit. En ik kan me ook gewoon herinneren dat ik op vakantie dan, dan zouden we naar een feest gaan, een besnijdenis feest van een meisje. Toen dacht ik dat het niet zo heftig was. Ik wist natuurlijk niet precies wat er gebeurde achter de schermen. Als ik nu zeg maar eraan terugdenk heb ik alleen maar medeleven met al die meiden waarbij dat is gebeurt. Voorheen wist ik wel dat meisjesbesnijdenis bestond, maar heel vaag.

Ik was ook helemaal niet op de hoogte van hoe pijnlijk het eigenlijk is, hoe heftig die ingreep is. Wat mij is bijgebleven uit mijn training als mediator is dat de gevolgen…

Ja, die zijn voor de rest van je leven. En dat stopt niet zo 1, 2, 3. En dat vind ik wel gewoon heel heftig. Ik vind gewoon dat vrouwen mogen kiezen wat zij doen met hun lichaam. Mijn lichaam is geen slachtveld voor traditie. Mijn stem, of de stemmen van de jongeren die hieraan meedoen de stilte moeten doorbreken. En de wereld moeten herinneren aan de kracht van vrouwen. En dat vind ik voor mij gewoon het belangrijkste. We moeten gewoon echt van het taboe afkomen. Ik denk dat dat wel het belangrijkste is.

Mijn naam is Amna. Ja, ik werk al 10 jaar als sleutelpersoon bij de GGD en ik kom uit Egypte. Door mijn werk als vrijwilliger help ik vrouwen, ook geef ik voorlichting over die schadelijke gevolgen van de besnijdenis.

Veel vrouwen hebben problemen tussen hen en de mannen, ik moet goed luisteren naar die vrouwen. Vast en zeker praten over het taboe, ja.. die besnijdenis. Maar nou, is er veel informatie over besnijdenis. Ik ben ook ‘victim’ , ik ben ook toen ik klein was besneden. Ik voel pijn. En daarom help ik vrouwen in dezelfde situatie. Besnijdenis is niet normaal.

Daar (Egypte) is het ook de maatregel, gevangenisstraf. Maar het gebeurt ook gewoon onder de tafel, stiekem. Mensen denken zo, je moet die vrouwen besnijden. Het Controleren. Andere mensen kijken, of die vrouw is besneden, dan is ze schoon. Ze controleren het meisje. Ik herinneren wat is gebeurt met mij, het was normaal. Er was geen straf, dit was acceptabel. Met de vrouwen helpen, voel ik me veel beter. Ze hebben vertrouwen, tussen mij en de vrouwen. Die problemen komen van die oudere vrouwen. Ik vind het niet normaal, maar ik had het niet zelf in de hand. Ik was klein. Ik kon niet zeggen nee, of ja. Je kan het niet vergeten, het is gevoelig. Ze zeggen altijd, waarom?

Je moet het niet aanraken, dit is mijn lichaam, mijn recht. Niemand mag het aanraken.

Mijn naam is Elly de Leeuw. Ik ben aandachtsfunctionaris meisjesbesnijdenis bij Veilig Thuis, en vertrouwensarts bij Veilig Thuis. Ik ben 64 jaar en al heel lang betrokken bij het onderwerp. Al sinds het begin van mijn arts zijn.

Binnen Veilig Thuis zijn wij degene die bij een vraag van een professional of van particulieren advies geven, danwel de melding die er binnen kan komen. Dan ontvangen wij een melding in het kader van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. En in die zaak onderzoeken wij die.

In het eerste jaar dat na mijn studie geneeskunde naar een vluchtelingenkamp ging in Thailand, daar kwam ik geen meisjesbesnijdenis tegen. Maar toen merkte ik al dat het bijvoorbeeld in Indonesië wel voorkwam. Daar kwam ik in de asielzoekerscentra te werken. En in die tijd heb ik heel veel te maken gehad met Somalische jonge vrouwen die, nou bijna ook allemaal besneden waren. En dat werd in een vluchtelingverhaal vaak niet goed meegenomen. Dat heeft veel indruk op mij gemaakt. Als jonge dokter destijds, merkte ik dat ik het heel erg vond dat deze vrouwen vaak ook buitengesloten werden, buiten de familie. Dan toch naar Nederland kwamen, en in Nederland ook niet geholpen werden. Dat vond ik als dokter zo erg… dat ik destijds al het eerste advies aan het ministerie van VWS schreef over deze vrouwen. Ik vond het heel belangrijk om me hard te maken voor meisjesbesnijdenis, omdat ik merkte dat deze vrouwen echt slachtoffer waren. Wat ze eigenlijk dachten, dat het gebruikelijk was als jong meisje. En in Nederland erachter kwamen hoe ziek ze ervan waren. Ik was onder de indruk van de problemen die deze jonge vrouwen hadden.

En ik wilde ze graag helpen. Maar de weg binnen Nederland was heel moeilijk in die tijd. En daarom… Vooral in Den Haag ben ik heel trots dat het zo goed is ontstaan. Ik vind het een prachtig voorbeeld van hoe we eigenlijk met elkaar proberen, wel begrip te hebben voor deze vrouwen. Maar aan de andere kant ook streng moet en mogen zijn als er daadwerkelijk meisjesbesnijdenis plaatsvindt in Nederland of daarbuiten. Er is al heel lang eigenlijk gezegd dat het gaat om wat wij noemen, strafbare kindermishandeling. Meisjesbesnijdenis. Je kan, als je als inwoner van Nederland je kind brengt naar Engeland om daar te besnijden.. En dat is bekend in Nederland… Dan kan de officier van justitie in het kader van het strafrecht echt bijvoorbeeld 12 jaar gevangenisstraf opleggen.

Dus er is aan de ene kant begrip voor de mensen en de vrouwen die hier klem zitten.

Die vanuit hun eigen achtergrond en samenleving het gevoel hebben, ik moet het laten doen. Aan de andere kant is de wetgeving, ook voor Veilig Thuis, heel streng. Dat soort verhalen, hoe klem deze vrouwen zitten, maar ook de families in hun eigen samenleving in relatie tot onze strenge wetgeving. Dat heeft het meeste indruk op mij gemaakt.

En wat ik het meest erg vind als vrouw… Eerlijkgezegd dat ze niet bevredigd kunnen worden op de clitoris, of minder goed. Dat vind ik wel heel erg. Dat een vrouw ontzeggen, of dat vrouwen dat niet weten. Dat vind ik indrukwekkend. En binnen Veilig Thuis hebben we een paar keer per jaar voorlichting aan de collega’s zodat zij het ook herkennen en ontdekken. Belangrijk om te vertellen dat mijn persoonlijke drijfveer, mijn… al jaren bestaande emotie is om er te zijn voor in het bijzonder kwetsbaren uit andere culturen. Kinderen, vrouwen te helpen om dit te veranderen. Ja, is een van de speerpunten waar mijn hart harder van gaat kloppen als ik het heb over mijn werk. Want deze meisjes kunnen zichzelf niet verdedigen denk ik, binnen de samenleving waarin ze zich bevinden. Zet je in.