Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
De meldcode geldt voor deze sectoren:
- gezondheidszorg, waaronder ook geestelijke gezondheidszorg en langdurige zorg;
- jeugdzorg, jeugdhulp en ondersteuning, ook de jeugd-GGZ en gesloten jeugdzorg;
- onderwijs: van basisschool tot hoger onderwijs, inclusief leerplichtambtenaren;
- kinderopvang en peuterleerplek;
- maatschappelijke ondersteuning, bijvoorbeeld algemeen maatschappelijk werkers, (thuis)zorgmedewerkers en welzijnwerkers;
- justitie, waaronder de reclassering, de Justitiële Jeugdinrichtingen en het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA).
De wet geldt ook voor vrij gevestigde beroepskrachten die vallen onder (artikel 3 of artikel 34 van) de Wet op de Beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG).
Denk hierbij aan artsen, verpleegkundigen, verloskundigen, tandartsen, apothekers, gezondheidszorgpsychologen, psychotherapeuten, fysiotherapeuten, diëtisten, logopedisten, podotherapeuten, ergotherapeuten, optometristen en laboranten.
Welke stappen gelden voor uw beroep?
Niet alle stappen zijn voor ieder beroep van toepassing. Wilt u weten welke stappen u moet volgen? Elke organisatie binnen bovenstaande beroepsgroepen heeft een aandachtsfunctionaris. Die kan uw vragen beantwoorden.
Waarom een meldcode?
Signalen van geweld en mishandeling worden vaak over het hoofd gezien of niet herkend. Het doel van de verplichting is dat professionals sneller en adequater ingrijpen. Bij het consequent gebruiken van een meldcode kan zo snel en effectief worden gehandeld, ook als er alleen vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling zij.
De meldcode biedt heldere stappen die professionals moeten zetten als ze huiselijk geweld signaleren. Uit onderzoek weten we dat professionals die met een meldcode werken 3 keer vaker ingrijpen dan professionals die dat niet doen.
Wanneer gebruikt een professional de meldcode?
Een professional doorloopt de stappen van de meldcode als hij of zij vermoedens heeft van huiselijk geweld of kindermishandeling. Het gaat hierbij niet alleen om vermoedens van fysiek geweld, maar ook om vermoedens van psychisch of seksueel geweld en vermoedens van verwaarlozing.
Daarnaast vallen alle vormen van eergerelateerd geweld en vrouwelijke genitale verminking onder huiselijk geweld.
Achtergrondinformatie meldcode
Verplicht sinds 2019
Sinds 2013 is de Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van kracht. Het doel van de meldcode is professionals te helpen eerder en beter te handelen als zij vermoeden dat een gezinslid mishandeld, verwaarloosd of seksueel misbruikt wordt.
Sinds 1 januari 2019 is deze Wet verbeterd en werken organisaties met een afwegingskader. Werken met de verbeterde meldcode is sinds diezelfde datum verplicht voor professionals in de gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, jeugdhulp en justitie. Het doel van de aanpassing van de meldcode is om te zorgen dat slachtoffers van huiselijk geweld of kindermishandeling zo snel en duurzaam mogelijk in veiligheid komen.
Met de afwegingskaders melden professionals vermoedens van acuut en structureel huiselijk geweld en kindermishandeling bij Veilig Thuis. Hierdoor komen onveilige situaties eerder in beeld, kan Veilig Thuis informatie uit verschillende meldingen combineren, kan er gezamenlijk worden gekeken naar het inzetten van effectieve hulp en kan Veilig Thuis situaties beter volgen over een langere termijn. Ook als er geen sprake is van structureel of acuut geweld mag melden natuurlijk altijd. Bijvoorbeeld als de hulp niet op gang komt.
De verbetering van de meldcode is nadrukkelijk ook een uitnodiging voor alle ketenpartners om meer samen te werken rondom casussen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Zo kan complexe problematiek meer integraal worden opgepakt. Dit vraagt om een gedeelde visie en goede samenwerkingsafspraken.
Meldrecht is geen meldplicht
De meldcode is geen meldplicht. Organisaties moeten een meldcode hebben en gebruiken. Dit hoeft niet altijd te leiden tot een melding. Het is soms ook voldoende om advies te vragen aan Veilig Thuis.
In de wet is opgenomen dat professionals het recht hebben te melden bij Veilig Thuis. Ook als gezinsleden daar geen toestemming voor geven. Het meldrecht houdt in dat professionals persoonsgegevens van volwassenen en kinderen mogen doorgeven aan Veilig Thuis, zodat Veilig Thuis een onderzoek naar de gezinssituatie kan starten. Ook mogen professionals informatie geven als Veilig Thuis daar voor haar onderzoek om vraagt.
Meldcode en de Verwijsindex
De Verwijsindex is een digitaal programma waarin professionals een signaal kunnen afgeven voor een jeugdige (0-23 jaar) bij wie zij betrokken zijn. Het doel ervan is dat professionals zo vroeg en zo snel mogelijk op de hoogte zijn van elkaars betrokkenheid bij een jeugdige of een gezin waarover zorgen bestaan. Zij kunnen dan ook contact met elkaar opnemen, zorgen delen en afstemmen wie wat doet.
In de Verwijsindex wordt de inhoud van de zorgen niet gedeeld. Er wordt alleen gemeld dat er zorgen zijn. De Verwijsindex en de meldcode ondersteunen elkaar. Er is geen sprake van een keuze tussen een signaal in de Verwijsindex of de stappen van de meldcode.
Ga naar de Verwijsindex Haaglanden
Huiselijk geweld in Haaglanden
Cijfers over huiselijk geweld in de regio Haaglanden vindt u in de Gezondheidsgids.